کسب و کار الکترونیک چیست؟

کسب و کار الکترونیک (e-business)، انجام معاملات تجاری از طریق اینترنت است. این معاملات می‌تواند شامل خرید و فروش محصولات، ارائه خدمات، یا حتی برقراری ارتباطات تجاری باشد.

کسب و کار الکترونیک، راهی برای انجام معاملات تجاری است که آسان‌تر، سریع‌تر، و مقرون به صرفه‌تر است.

در اینجا چند نمونه از کسب و کارهای الکترونیک رایج آورده شده است:

• فروشگاه‌های آنلاین
• خدمات تحویل غذا 
• خدمات گردشگری
• خدمات آموزشی
• خدمات مالی مانند بانکداری اینترنتی و پرداخت آنلاین

کسب و کار الکترونیک، یک صنعت در حال رشد است که به سرعت در حال تغییر است. کسب و کارهایی که می‌خواهند از این فرصت بهره‌مند شوند، باید از آخرین روندها و فناوری‌های موجود در این صنعت آگاه باشند.

کسب و کار الکترونیک چیست؟

کسب و کار الکترونیک یعنی اون فعالیت‌های تجاری که از طریق اینترنت انجام میشه. مثلاً فروش آنلاین محصولات و خدمات، تبلیغات اینترنتی، پرداخت از طریق وب، بازاریابی دیجیتال و همچنین هر چیزی که با تجارت الکترونیک مرتبطه. با پیشرفت تکنولوژی ارتباطی و اینترنت در دنیا، کسب و کارهای الکترونیکی خیلی سریع گسترش پیدا کردن و الان به عنوان یک فرصت خوب و رقابتی در دنیای تجارت معروفن.

خب، بیا با هم ساده‌اش کنیم.

کسب و کار الکترونیک، یعنی استفاده از اینترنت و فناوری‌های الکترونیکی برای انجام کارهای تجاری.

مثلاً:

• فروش محصولات و خدمات از طریق فروشگاه‌های اینترنتی
• بازاریابی محصولات و خدمات از طریق تبلیغات آنلاین و شبکه‌های اجتماعی
• پرداخت هزینه‌های محصولات و خدمات به‌صورت آنلاین
• ارائه خدمات مشتری از طریق اینترنت

تاریخچه کسب و کار الکترونیک

در تاریخچه، تکامل کسب و کار الکترونیک (e-business) در اوایل دهه 1900 به صورت ساده شروع شد، زمانی که وب‌سایت‌های متنی اطلاعات محصولات را ارائه می‌دادند. این اولین بار بود که اینترنت برای اهداف تجاری در دسترس قرار گرفت و وب‌سایت‌ها اجازه داده شد تا از اینترنت برای معاملات تجاری استفاده کنند. در تاریخچه، تکامل تجارت الکترونیک (e-commerce) را می‌توان در سال 1969 پیدا کرد که اولین شرکت تجارت الکترونیک CompuServe در ایالات متحده تأسیس شد.

تجارت الکترونیک زیرمجموعه کسب و کار الکترونیک است و کسب و کار الکترونیک فرعی است. اصطلاحات تجارت الکترونیک و کسب و کار الکترونیک به طور مکرر با یکدیگر استفاده می‌شوند. از آن زمان تکامل تجارت الکترونیک رخ داده است.

در ادامه، تاریخچه/تکامل کسب و کار الکترونیک و تجارت الکترونیک از آغاز تا امروز – چگونه پیش می‌رود – را درک خواهیم کرد.

دهه 1960: تأسیس CompuServe/کشف EDI در میان وقایع مهم سال 1969، تاریخ تجارت الکترونیک در ایالات متحده و جهان با راه‌اندازی CompuServe در کلمبوس، اوهایو آغاز می‌شود، اولین شرکت تجارت الکترونیک. با توجه به عدم وجود اینترنت، این شرکت خدمات به اشتراک‌گذاری کامپیوتر را برای کسب‌وکارها ارائه می‌دهد، از طریق خطوط تلفن اطلاعات را ارسال می‌کند (که به عنوان تبادل الکترونیک اطلاعات یا EDI شناخته می‌شود). تبادل الکترونیک اطلاعات انجام مبادلات تجاری با استفاده از یک فرمت استاندارد بود – یک فرآیند که به یک شرکت امکان می‌دهد اطلاعات را به یک شرکت دیگر به صورت الکترونیکی ارسال کند به جای کاغذ.

سال 1972: کامپیوترها اولین فروش آنلاین را فراهم می‌کنند اولین فروش آنلاین مربوط به مواد مخدر بود، اما این تنها تا حدی صحت دارد. در حالی که دانشجویان دانشگاه استنفورد و ام‌آی‌تی از یک حساب Arpanet برای فروش مواد مخدر استفاده می‌کنند، پول و محصول هنوز به صورت حضوری تبادل می‌شود. بنابراین، در حالی که یک کامپیوتر معامله را تسهیل می‌کند، واقعاً “از طریق اینترنت فروخته شده” نیست.

سال 1976: معرفی پردازش تراکنش‌های آنلاین هنگامی که کشور جشن سالگرد دویست ساله خود را جشن می‌گیرد، Atalla Technovation و Bunker Ramo Corporation محصولاتی را برای پردازش امن تراکنش‌های آنلاین معرفی می‌کنند، که برای نهادهای مالی ارائه شده است.

سال 1979: اختراع خرید الکترونیکی ده سال پس از تأسیس CompuServe، مایکل الدریچ، مخترع بریتانیایی، نشان می‌دهد چگونه خرید الکترونیکی می‌تواند کار کند با اتصال یک تلویزیون تغییر یافته به یک کامپیوتر پردازش تراکنش از طریق خط تلفن.

سال 1983: اقرار به تجارت الکترونیک مجلس ایالت کالیفرنیا اولین جلسه خود را درباره “تجارت الکترونیک” برگزار می‌کند. شهود می‌دهند CPUC، MCI Mail، Prodigy، CompuServe، Volcano Telephone و Pacific Telesis. یک سال بعد، قانون تجارت الکترونیک کالیفرنیا به تصویب می‌رسد که الزامات خاصی را بر سیستم‌های “برای انجام خرید کالاها و خدمات از طریق شبکه‌های مخابراتی” تعیین می‌کند. و این سال تاریخ 1 ژانویه 1983 بود که اینترنت اختراع شد. پیش از این، شبکه‌های مختلف کامپیوتری راهی استاندارد برای ارتباط با یکدیگر نداشتند.

سال 1984: CompuServe Electronic Mall را افتتاح می‌کند یکی از اولین نمونه‌های خرده‌فروشی آنلاین، CompuServe Electronic Mall را در سال 1984 معرفی می‌کند و به کاربران اجازه می‌دهد که محصولات را از تقریباً 100 تاجر مختلف خریداری کنند.

سال 1989: راه‌اندازی وب جهانی تیم بازاریابی و اینترنت IBM در سال 1989 ترمیم برنرز-لی، یک دانشمند بریتانیایی، وب جهانی (WWW) را اختراع کرد. اولین مرورگر وب راه‌اندازی می‌شود که به عنوان یک تحریک برای خرید آنلاین عمل می‌کند زیرا کاربران اینترنت می‌توانند به سرعت آنچه را که به دنبال آن هستند را پیدا کنند و فروشندگان می‌توانند به یک مخاطب گسترده‌تر دست یابند.

سال 1994: انجام اولین تراکنش آنلاین امن ده سال کامل پس از راه‌اندازی Electronic Mall، Netscape 1.0 منتشر شد. با ویژگی‌هایی به نام لایه امن ارتباطی (SSL)، هر دو طرف ارسال و دریافت تراکنش‌های آنلاین را از طریق رمزنگاری امن نگاه می‌دارد. در ادامه، بعد از اینکه اینترنت به عنوان یک رسانه تجاری واقعاً فعال شود، تعداد زیادی از شرکت‌های پردازش کارت اعتباری شخص ثالث کمی معرفی شدند.

سال 1995: آغاز بازار آنلاین با Amazon، eBay بازارهای آنلاین شروع به باز شدن می‌کنند. این شامل آمازون جف بزوس (1994) است که ابتدا برای فروش کتاب‌ها طراحی شده بود، و آکشن وب پیشین پیر امیدیار که اولین سایت حراج آنلاین شد که به زودی به عنوان eBay (1995) شناخته می‌شد.

سال 1996: ایجاد کسب و کار الکترونیک (e-business) اصطلاح “کسب و کار الکترونیک” توسط تیم بازاریابی و اینترنت IBM در سال 1996 سکه‌ای شد.

سال 1998: راه‌اندازی PayPal اولین بار به نام Confinity معرفی شد، PayPal به عنوان یک ابزار انتقال پول ظاهر می‌شود. تا سال 2000، آن با شرکت بانکداری آنلاین الان ماسک ادغام می‌شود و شهرت خود را جلوه می‌دهد.

سال 1999: تجارت الکترونیک جهانی به 150 میلیارد دلار می‌رسد شرکت‌های نوپا زیاد می‌شوند و کارآفرینان توسط وعده‌های سریع‌الثروت اینترنت جذب می‌شوند. البته واضح است که این دوران خوشائی همیشه به طول نخواهد انجامید.

سال 2000: انفجار دات‌کام و تبلیغات آنلاین حباب بازار با افت 75٪ شاخص ناسداک از مارچ 2000 تا اکتبر 2002 منهدم می‌شود و بیشتر سودهایی که از آغاز اینترنت به دست آمده بودند، از بین می‌رود. بسیاری از شرکت‌ها و فناوری‌های آنلاین، از جمله وبوان، یک سرویس زودرس تحویل خرده‌فروشی، تصرفی را اعلام می‌کنند. با وجود انفجار، گوگل ادوردز معرفی می‌شود به عنوان یک راه برای تبلیغ شرکت‌های تجارت الکترونیک از طریق تبلیغات متنی کوتاه و نمایش آدرس‌های URL. تلاش‌های تبلیغاتی با پرداخت هر کلیک (PPC) توسط خرده‌فروشان آنلاین شتاب می‌گیرد.

سال 2005: بازگشت تجارت الکترونیک به بازار تجارت الکترونیک به قدرت از انفجار باز می‌گردد، و دومین روز دوشنبه پس از جمعه سیاه (سیاه‌پنج‌شنبه) به عنوان روزی برای ترویج خریدهای آنلاین معرفی می‌شود. به علاوه، آمازون سرویس آمازون پرایم را راه‌اندازی می‌کند که اعضا را به مزایای ارسال رایگان در داخل ایالات متحده دعوت می‌کند و ارسال فوری را انتظار مصرف‌کنندگان می‌کند. امروزه تقریباً 142 میلیون عضو پرایم در ایالات متحده وجود دارد.

سال 2006: افزایش پلتفرم‌های خرید آنلاین شاپیفای، همانطور که امروزه می‌شناسیم، توسط توبیاس لوتکه، دنیل واینند و اسکات لیک تأسیس شده و برای بازرگانان آسان می‌شود تا فروشگاه‌های آنلاین بسازند. بسیاری از پلتفرم‌های دیگر تجارت الکترونیک، مانند مگنتو و بیگ‌کامرس، به سرعت وارد این فضا می‌شوند و شهرتی برای خود کسب می‌کنند.

سال 2012: خرید غذا به صورت مجازی اگرچه خدمات تحویل خرده‌فروشی چون وبوان و سایر خدمات تحویل خرده‌فروشی در گذشته شکست خورده یا با مشکلات مواجه شده بودند، اما خرید غذا در سال 2012 با تأسیس اینستاکارت نهایتاً به روند مثبت خود رسید. اینستاکارت خریداران را به فروشگاه‌های محلی می‌فرستد تا خرده‌فروشی‌هایی که مصرف‌کنندگان آنلاین سفارش داده‌اند را انتخاب کنند. امروزه، با پیشرفت در انبار‌های سرد و تحویل، خرید غذای آنلاین یک کسب‌وکار بزرگ است. همچنین در سال 2012، ریک نلسون تأسیس‌کننده شرکت فولفیلمنت لب است که به کارفرمایان تجارت الکترونیک بیشترین درک را از موجودی، روش‌های جدید سفارش دهی، بسته‌بندی و راه‌های دیگر برای افزایش فروش می‌دهد.

سال 2017: تجارت الکترونیک ادامه پذیری ندارد هر چند فروش فروشگاه‌های سنتی کاهش یافته است، اما تراکنش‌های تجارت الکترونیک جهانی به 29.267 تریلیون دلار می‌رسد که شامل 25.516 تریلیون دلار برای تراکنش‌های B2B و 3.851 تریلیون دلار برای فروش‌های B2C است.

سال 2020: افزایش COVID-19 ویروس کرونا باعث می‌شود که بسیاری از فروشگاه‌های فیزیکی درهم بشکنند و قرنطینه‌ها باعث می‌شود که بسیاری از شهروندان در خانه‌های خود قرار گیرند. برای خرید ضروریات و مقابله با کسلی، مردم به خرید آنلاین مشغول می‌شوند. بر اساس داده‌های شاخص خرده‌فروش آمریکا از IBM، ویروس کرونا منجر به شتاب بخشیدن به جابه‌جایی از فروشگاه‌های فیزیکی به خرید آنلاین به مدت حدود پنج سال شده است.

تعاریف کسب‌وکار الکترونیک از دید بزرگان جهان 

کسب‌وکار الکترونیک، به‌طور کلی، شامل استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) برای انجام فعالیت‌های تجاری است. این فعالیت‌ها می‌توانند شامل موارد زیر باشند:

• خرید و فروش محصولات و خدمات
• بازاریابی و تبلیغات
• مدیریت زنجیره تأمین
• مدیریت ارتباط با مشتری
• مدیریت دانش

کسب‌وکار الکترونیک می‌تواند به صورت آنلاین (از طریق اینترنت) یا آفلاین (بدون استفاده از اینترنت) انجام شود.

در ادامه، برخی از بهترین تعاریف کسب‌وکار الکترونیک از دید افراد معروف این حوزه را ارائه می‌دهیم:

جان هافمن، استاد دانشگاه استنفورد: «کسب‌وکار الکترونیک، استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات برای بهبود عملکرد کسب‌وکار است.»
جان مورفی، مدیر عامل شرکت IBM: «کسب‌وکار الکترونیک، استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات برای ایجاد، توزیع و فروش محصولات و خدمات است.»
مایکل پورتر، استاد دانشگاه هاروارد: «کسب‌وکار الکترونیک، تغییر در نحوه انجام کسب‌وکار است.»
پیتر دراکر، پدر علم مدیریت: «کسب‌وکار الکترونیک، فرصتی برای ایجاد ارزش جدید برای مشتریان است.»

جری ویلسون، استاد دانشگاه نورث‌وسترن: «کسب‌وکار الکترونیک، استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات برای ایجاد، توزیع و فروش محصولات و خدمات، به‌صورت آنلاین یا آفلاین است.»
کاتلین مک‌کی، استاد دانشگاه کالیفرنیا، برکلی: «کسب‌وکار الکترونیک، استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات برای تغییر نحوه انجام کسب‌وکار است.»
دکتر دنیس هیلی، استاد دانشگاه هاروارد: «کسب‌وکار الکترونیک، استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات برای ایجاد ارزش جدید برای مشتریان و کسب‌وکارها است.»
دکتر مایکل کاتز، استاد دانشگاه استنفورد: «کسب‌وکار الکترونیک، استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات برای ایجاد، مدیریت و بهره‌برداری از روابط با مشتریان است.»

مزایای کسب و کار الکترونیک

در دسترس بودن به صورت 24 ساعته: برخلاف مغازه‌های معمولی که ساعت مشخصی باز و بسته‌اند، وب‌سایت شما همیشه بازه! مشتری هرجای دنیا هر ساعتی که دلش بخواد می‌تونه بیاد خرید کنه. دیگه لازم نیست نگران باشی تو تایم کاری مشتری رو از دست دادی.

سراسر دنیا: اینترنت مرز نداره. به‌راحتی می‌تونی جنس‌هات رو به کل دنیا بفرستی و مشتری‌های جدید پیدا کنی. دیگه محدود به محله یا شهر خودت نیستی، کل دنیا بازارته!

بروز و به‌صرفه: تو یه کلیک می‌تونی روی سایتت حراج بذاری، قیمت‌ها رو عوض کنی، تخفیف بزنی یا محصول جدید اضافه کنی. دیگه خبری از چاپ بنر و عوض کردن دکور مغازه نیست. تازه هزینه‌ات هم خیلی کمتر می‌شه.

مشتری‌محور: مشتری‌ها دیگه مجبور نیستن صف وایسن یا دنبال پارکینگ بگردن. تو خونه راحت خرید می‌کنن و جنس رو دم در تحویل می‌گیرن. می‌تونی با ایمیل یا اس‌ام‌اس بهشون خبر بدی محصولشون کی می‌رسه یا کدوم جنس‌ها تخفیف خورده. اینجوری ازت راضی‌تر می‌شن و دوباره ازت خرید می‌کنن.

رفتارشناسی مشتری: وب‌سایتت همه‌چی رو درباره مشتری‌هات بهت می‌گه. چی خریدن، کی خریدن، چقدر وقت تو صفحه‌ات موندن و… می‌تونی از این اطلاعات استفاده کنی تا جنس‌هایی که دوست دارن رو بیشتر بذاری، تبلیغاتت رو دقیق‌تر تنظیم کنی و محصولاتت رو بهبود بدی.

موقعیت جغرافیایی مهم نیست: اگه مغازه دار باشید، جای مغازه خیلی مهمه. هرچی شلوغ‌تر و پر رفت‌وآمدتر باشه، بهتره. ولی تو کار اینترنتی، اصلا مهم نیست کجا نشستی. تو یه روستا هم باشی، میتونی به کل دنیا جنس بفروشی و از اینترنت پول دربیاری.

کمتر هزینه و وقت میگیره: با کسب و کار اینترنتی، مشتری میتونه از هر جای دنیا با یه کلیک چیزی رو بخره و درِ خونه تحویل بگیره. دیگه لازم نیست هی بره تو خیابون دنبال پارکینگ بگرده، تو صف وایسه، یا وقتش رو تو راه الکی تلف کنه.

راحت تر بزرگ میشه: اگه یه مغازه بخواد بزرگ بشه و بیشتر جنس بفروشه، باید کلی خرج کنه و یه جای بزرگ‌تر اجاره کنه. ولی تو کار اینترنتی، بزرگ شدن خیلی راحت‌تره. فقط کافیه سایتت رو به‌روز کنی و به همه جا تبلیغات بدی.

مشتری نظر میده: تو اینترنت، مشتری‌ها راحت‌تر نظر می‌دن و تعریف از جنس یا ایراداش رو می‌گن. اینجوری بقیه می‌فهمن جنس شما خوبه یا نه و با خیال راحت‌تر خرید می‌کنن. اینجوری هم فروش شما بیشتر میشه، هم جنس‌هاتون رو بهتر می‌کنین.

پول بیشتری پس‌انداز می‌کنی: راه انداختن یه مغازه اینترنتی، کلی از هزینه‌های اجاره، حقوق کارگر، تبلیغات و برق و آب رو کم می‌کنه. تازه تو اینترنت، حساب و کتاب هم راحت‌تره. دیگه لازم نیست کلی کاغذ داشته باشی و هی جمع و تفریق کنی. یه عالمه برنامه هست که همه چی رو با یه کلیک برات حساب می‌کنه.

تبلیغات دقیق‌تر: دیگه لازم نیست یه عالمه پول خرج کنی تا همه تو خیابون اسم مغازه‌ت رو بشنون. تو اینترنت، می‌تونی دقیقاً افرادی رو که می‌خوای جنس بهشون بفروشی هدف بگیری. مثلاً می‌تونی کسایی رو تبلیغ کنی که به یه جنس خاص علاقه‌مندن، تو یه شهر مشخص زندگی می‌کنن یا سنشون تو یه رنج مشخصی باشه. اینجوری خیلی بیشتر از تبلیغات قدیمی پول به دستت میاد.

معایب کسب و کار الکترونیک

دغدغه‌های کسب و کار آنلاین برای فروشنده‌ها

برخی از معایب کسب و کار الکترونیکی عبارتند از نگرانی های امنیتی، افزایش رقابت، عدم تعامل شخصی با مشتریان و نیاز به به روز رسانی و نگهداری تکنولوژیکی مداوم.

بازار داغه، رقابت هم زیاده: تو اینترنت رقابت خیلی زیاده و ممکنه زود بازارت خالی بشه. باید حسابی خلاقیت به خرج بدی و مشتری‌ها رو از خودت راضی نگه داری، وگرنه پولت می‌پره!

هزینه راه اندازی بالاست: کار اینترنتی یعنی رقابت جهانی. خب معلومه که هزینه راه‌اندازی و تبلیغات هم می‌ره بالا. مخصوصا که باید سایتت روی صفحه اول گوگل بیاد. ولی نگران نباش، راه‌های کم‌هزینه‌تری هم هست. مثلا می‌تونی به جای تبلیغات الکی، از تبلیغات کلیکی استفاده کنی که فقط وقتی پول بدی که یه نفر روی تبلیغاتت کلیک کرده.

پس دادن جنس هم دردسره: اگه جنس آنلاین می‌فروشی، باید حواست باشه که ممکنه بعضی‌ها پس بدن. شرکتت می‌تونه پولشو برگردونه؟ تو باید از اول برای اینجور چیزا آماده باشی، وگرنه ممکنه بعداً به دردسر مالی و قانونی بخوری.

همش باید نوآوری کنی: تو بازار پررقابت آنلاین، خیلی زود صداتو می‌گیرن. اگه می‌خوای مشتری‌هات رو نگه داری و جلوتر از بقیه باشی، باید همش دنبال راه‌های جدید و خلاق باشی. از طرفی، باید زنجیره تأمین جنس‌هات رو هم مرتب نگه داری تا مشتری‌ها منتظر نشن. یادت باشه تو حتی تو کار اینترنتی هم باید یه جوری مشتری‌دستی باشی تا کارهات رونق بگیره.

مشتری‌ها ناشناسن: یه فرق بزرگ کار آنلاین با سنتی اینه که مشتری‌ها ممکنه ناشناس بمونن. یعنی نه تو اون‌ها رو می‌شناسی، نه اونا تو رو. اکثر وقتا هم شاید فقط یه بار ازت خرید کنن. خب اینجوری سخت‌تره اعتمادشون رو جلب کنی.

همین دیگه! حالا می‌بینی که کار اینترنتی هم قلق خودش رو داره و باید حواست به همه چی باشه. ولی نگران نباش، اگه درست انجامش بدی، کلی هم سود داره!

نگرانی های امنیتی تجارت الکترونیک

تجارت الکترونیک یا تجارت الکترونیکی به استفاده از وسایل الکترونیکی برای انجام معاملات تجاری اشاره دارد. در حالی که تجارت الکترونیک مزایای متعددی را ارائه می دهد، نگرانی های امنیتی منحصر به فردی را نیز ایجاد می کند که مشاغل باید برای محافظت از اطلاعات و دارایی های حساس خود به آنها رسیدگی کنند.

•  حملات سایبری
•  فیشینگ و مهندسی اجتماعی
•  تهدیدات داخلی
•  آسیب پذیری های زنجیره تامین
•  اقدامات امنیتی ناکافی

انواع کسب و کارهای الکترونیک

انواع مختلف کسب و کار الکترونیک

دنیای کسب و کار الکترونیک، دنیایی پویا و پر از فرصت است. کسب و کارهای زیادی در این دنیا فعالیت می‌کنند و هر کدام با استراتژی‌های خاص خود، به دنبال موفقیت هستند.

در دنیای کسب و کار الکترونیک، دو نوع مهم کسب و کار وجود دارد:

• Bricks and Clicks
• Pure Play

Bricks and Clicks

• کسب و کارهای Bricks and Clicks، کسب و کارهایی هستند که هم فروشگاه فیزیکی دارند و هم فروشگاه آنلاین. این کسب و کارها، از مزایای هر دو دنیای فیزیکی و آنلاین بهره‌مند می‌شوند.

مزایا:

• دسترسی به مشتریان بیشتر
• افزایش فروش
• بهبود تجربه مشتری

معایب:

• نیاز به سرمایه‌گذاری بیشتر
• مدیریت پیچیده‌تر

مثال‌هایی از کسب و کارهای Bricks and Clicks:

• فروشگاه‌های زنجیره‌ای مانند Walmart و Target
• خرده‌فروشان آنلاین مانند Amazon و eBay
• شرکت‌های خدماتی مانند Uber و Airbnb

Pure Play

• کسب و کارهای Pure Play، کسب و کارهایی هستند که فقط در دنیای آنلاین فعالیت می‌کنند و فروشگاه فیزیکی ندارند. این کسب و کارها، از مزایای هزینه‌های کمتر و دسترسی راحت‌تر به مشتریان بهره‌مند می‌شوند.

مزایا:

• هزینه‌های کمتر
• دسترسی راحت‌تر به مشتریان
• انعطاف‌پذیری بیشتر

معایب:

• محدود بودن به دنیای آنلاین
• نیاز به سرمایه‌گذاری در بازاریابی

مثال‌هایی از کسب و کارهای Pure Play:

• شرکت‌های فناوری مانند Apple و Microsoft
• شرکت‌های رسانه‌ای مانند Netflix و Spotify
• شرکت‌های خدماتی مانند Zoom و Slack

کدام نوع کسب و کار الکترونیک مناسب شماست؟

انتخاب نوع کسب و کار الکترونیک مناسب، به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله:

• نوع محصول یا خدماتی که ارائه می‌دهید.
• بودجه و منابع شما
• اهداف کسب و کار شما

اگر محصول یا خدمات شما، به تجربه فیزیکی نیاز دارد، مانند پوشاک یا لوازم خانگی، کسب و کار Bricks and Clicks گزینه مناسبی برای شماست. این نوع کسب و کار، به شما این امکان را می‌دهد که مشتریان را در دنیای فیزیکی نیز جذب کنید.

اگر محصول یا خدمات شما، به تجربه فیزیکی نیاز ندارد، مانند نرم‌افزار یا خدمات آنلاین، کسب و کار Pure Play گزینه مناسبی برای شماست. این نوع کسب و کار، به شما این امکان را می‌دهد که با هزینه‌های کمتر، به مشتریان بیشتری دسترسی پیدا کنید.

در نهایت، تصمیم‌گیری در مورد نوع کسب و کار الکترونیک مناسب، یک تصمیم استراتژیک است که باید با دقت انجام شود.

مراحل راه اندازی کسب و کار الکترونیک

راه اندازی کسب و کار الکترونیک در 7 مرحله ساده

راه اندازی کسب و کار الکترونیک امروزه یکی از پرطرفدارترین روش‌های کسب درآمد است. با گسترش اینترنت و افزایش استفاده از گوشی‌های هوشمند، فرصت‌های زیادی برای کسب و کارهای آنلاین ایجاد شده است. اگر شما هم به فکر راه اندازی یک کسب و کار اینترنتی هستید، باید مراحل زیر را طی کنید:

تحقیق و بررسی

• اولین قدم برای راه اندازی هر کسب و کاری، تحقیق و بررسی است. شما باید بازار هدف خود را شناسایی کنید و نیازهای آنها را بشناسید. همچنین باید بررسی کنید که رقبای شما در این زمینه چه فعالیت‌هایی انجام می‌دهند.

طراحی طرح کسب و کار

• پس از تحقیق و بررسی، باید یک طرح کسب و کار برای کسب و کار خود طراحی کنید. این طرح شامل اهداف، استراتژی‌ها، بودجه و منابع مورد نیاز شما خواهد بود.

انتخاب نام تجاری و دامنه

• نام تجاری و دامنه شما هویت کسب و کار شما هستند. بنابراین باید در انتخاب آنها دقت کنید. نام تجاری باید کوتاه، ساده و به یاد ماندنی باشد. دامنه نیز باید با نام تجاری شما مطابقت داشته باشد و در دسترس باشد.

طراحی وب سایت

• وب سایت شما فروشگاه آنلاین شما است. بنابراین باید طراحی آن به گونه‌ای باشد که کاربرپسند و جذاب باشد. همچنین باید اطلاعات محصولات و خدمات شما را به طور کامل و واضح ارائه دهد.

بازاریابی و تبلیغات

• پس از راه اندازی وب سایت، باید برای جذب مشتریان اقدام کنید. بازاریابی و تبلیغات یکی از مهمترین عوامل موفقیت یک کسب و کار اینترنتی است.

ارائه خدمات پس از فروش

• ارائه خدمات پس از فروش مناسب به مشتریان، یکی از راه‌های جلب رضایت آنها و وفادار کردن آنها به کسب و کار شما است.

بهبود مستمر

• برای موفقیت در کسب و کار اینترنتی، باید همیشه در حال یادگیری و بهبود باشید. باید از آخرین روندهای بازار و تکنولوژی‌های جدید آگاه باشید و آنها را در کسب و کار خود به کار ببرید.

چالش های راه اندازی کسب و کار الکترونیک

راه اندازی کسب و کار الکترونیک می‌تواند یک چالش بزرگ باشد. با این حال، اگر از ابتدا با آگاهی و برنامه‌ریزی اقدام کنید، می‌توانید این چالش‌ها را پشت سر بگذارید. در اینجا برخی از چالش‌های راه اندازی کسب و کار الکترونیک آورده شده است:

رقابت بالا

• رقابت در بازار کسب و کارهای اینترنتی بسیار بالا است. بنابراین باید برای جذب مشتریان تلاش زیادی کنید.

هزینه‌های اولیه

• راه اندازی یک کسب و کار اینترنتی نیاز به سرمایه اولیه دارد. این هزینه‌ها شامل هزینه‌های طراحی وب سایت، بازاریابی و تبلیغات و … می‌شود.

نیاز به دانش و مهارت

• برای راه اندازی و مدیریت یک کسب و کار اینترنتی، نیاز به دانش و مهارت‌هایی مانند طراحی وب سایت، بازاریابی و تبلیغات، مدیریت مالی و … دارید.

قانون‌گذاری‌های پیچیده

• قوانین و مقررات مربوط به کسب و کارهای اینترنتی در حال تغییر است. بنابراین باید از آخرین قوانین و مقررات مربوط به کسب و کار خود آگاه باشید.

برای غلبه بر این چالش‌ها، باید از ابتدا با برنامه‌ریزی و آگاهی اقدام کنید. همچنین باید از افراد با تجربه و متخصص در این زمینه کمک بگیرید.

ابزارهای مهم برای کسب و کار الکترونیک

ابزارهای ضروری برای کسب و کار الکترونیک

برای راه اندازی و مدیریت یک کسب و کار اینترنتی، به ابزارهای مختلفی نیاز دارید. در اینجا برخی از ابزارهای ضروری برای کسب و کار الکترونیک آورده شده است:

سیستم مدیریت محتوا (CMS)

• سیستم مدیریت محتوا (CMS) ابزاری است که به شما کمک می‌کند تا وب سایت خود را بدون نیاز به دانش فنی خاصی طراحی و مدیریت کنید. برخی از سیستم‌های مدیریت محتوای محبوب عبارتند از وردپرس، جوملا .

پلتفرم تجارت الکترونیکی

• پلتفرم تجارت الکترونیکی ابزاری است که به شما کمک می‌کند تا محصولات و خدمات خود را به صورت آنلاین به فروش برسانید. برخی از پلتفرم‌های تجارت الکترونیکی محبوب عبارتند از Shopify، Magento و WooCommerce.

ابزارهای بازاریابی و تبلیغات

• برای جذب مشتریان، به ابزارهای بازاریابی و تبلیغات نیاز دارید. برخی از ابزارهای بازاریابی و تبلیغات محبوب عبارتند از گوگل ادوردز، گوگل آنالیتیکس و شبکه‌های اجتماعی.

ابزارهای مدیریت مالی

• برای مدیریت مالی کسب و کار خود، به ابزارهای مدیریت مالی نیاز دارید. برخی از ابزارهای مدیریت مالی محبوب عبارتند از QuickBooks، Xero و Zoho Books.

ابزارهای پشتیبانی مشتری

• برای ارائه خدمات پس از فروش مناسب به مشتریان، به ابزارهای پشتیبانی مشتری نیاز دارید. برخی از ابزارهای پشتیبانی مشتری محبوب عبارتند از Zendesk، HubSpot و Intercom.

ابزارهای امنیت

• برای محافظت از اطلاعات مشتریان و کسب و کار خود، به ابزارهای امنیت نیاز دارید. برخی از ابزارهای امنیت محبوب عبارتند از Cloudflare، Norton Security و McAfee.

نکات موفقیت در کسب و کار الکترونیک

نکات موفقیت در کسب و کار الکترونیک: 10 نکته طلایی

برای موفقیت در کسب و کار الکترونیک، باید نکاتی را رعایت کنید. در اینجا 10 نکته طلایی برای موفقیت در کسب و کار الکترونیک آورده شده است:

تحقیق و بررسی

• اولین قدم برای موفقیت در هر کسب و کاری، تحقیق و بررسی است. شما باید بازار هدف خود را شناسایی کنید و نیازهای آنها را بشناسید. همچنین باید بررسی کنید که رقبای شما در این زمینه چه فعالیت‌هایی انجام می‌دهند.

طرح کسب و کار

• پس از تحقیق و بررسی، باید یک طرح کسب و کار برای کسب و کار خود طراحی کنید. این طرح شامل اهداف، استراتژی‌ها، بودجه و منابع مورد نیاز شما خواهد بود.

تمرکز روی مشتری

• در کسب و کار الکترونیک، مشتری مهم‌ترین فرد است. بنابراین باید تمام تلاش خود را برای جلب رضایت مشتری انجام دهید.

ارائه محصولات و خدمات با کیفیت

• برای موفقیت در کسب و کار الکترونیک، باید محصولات و خدمات با کیفیت ارائه دهید. محصولات و خدمات شما باید نیازهای مشتریان را برآورده کند.

بازاریابی و تبلیغات موثر

• برای جذب مشتریان، باید بازاریابی و تبلیغات موثری انجام دهید. بازاریابی و تبلیغات موثر به شما کمک می‌کند تا کسب و کار خود را به افراد بیشتری معرفی کنید.

ارائه خدمات پس از فروش مناسب

• ارائه خدمات پس از فروش مناسب به مشتریان، یکی از راه‌های جلب رضایت آنها و وفادار کردن آنها به کسب و کار شما است.

بهبود مستمر

• برای موفقیت در کسب و کار الکترونیک، باید همیشه در حال یادگیری و بهبود باشید. باید از آخرین روندهای بازار و تکنولوژی‌های جدید آگاه باشید و آنها را در کسب و کار خود به کار ببرید.

مدیریت مالی صحیح

• برای موفقیت در کسب و کار الکترونیک، باید مدیریت مالی صحیحی داشته باشید. باید هزینه‌های خود را کنترل کنید و درآمد خود را افزایش دهید.

امنیت

• برای محافظت از اطلاعات مشتریان و کسب و کار خود، باید امنیت را جدی بگیرید. باید از ابزارهای امنیتی مناسب استفاده کنید.

صبر و پشتکار

• راه اندازی و مدیریت یک کسب و کار اینترنتی زمان و تلاش زیادی می‌برد. بنابراین باید صبور باشید و پشتکار داشته باشید.

انواع مدل های کسب و کار الکترونیکی چیست؟

انواع مختلف مدل های کسب و کار الکترونیکی عبارتند از:

• کسب و کار به تجارت (B2B)
• تجارت به مصرف کننده (B2C)
• مشتری به مصرف کننده (C2C)
• مشتری به تجارت (C2B) 
• تجارت به مدل های دولتی (B2G)

مدل کسب و کار الکترونیکی کسب و کار به مصرف کننده (B2C)

مدل کسب و کار الکترونیکی کسب و کار به مصرف کننده (B2C) نوعی تجارت الکترونیکی است که در آن کسب و کارها محصولات یا خدمات را مستقیماً به مصرف کنندگان فردی می فروشند. این مدل با رابطه مستقیم بین تجارت و مصرف کننده، بدون دخالت هیچ واسطه ای مشخص می شود.

ویژگی های کلیدی مدل کسب و کار الکترونیک B2C عبارتند از:

تعامل مستقیم:

• کسب‌وکارها می‌توانند مستقیماً از طریق کانال‌های آنلاین مختلف مانند وب‌سایت‌ها، اپلیکیشن‌های موبایل و رسانه‌های اجتماعی با مصرف‌کنندگان در تعامل باشند. این امکان خدمات مشتری شخصی و بازخورد در زمان واقعی را فراهم می کند.

دسترسی گسترده:

• اینترنت به کسب و کارها اجازه می دهد تا به مخاطبان جهانی دست یابند و پایگاه مشتریان خود را فراتر از مرزهای جغرافیایی گسترش دهند.

راحتی:

• تجارت الکترونیک B2C با اجازه دادن به آنها برای خرید از خانه هایشان یا در حال حرکت، راحتی را برای مصرف کنندگان فراهم می کند.

هزینه‌های کمتر:

• با حذف واسطه‌ها، تجارت الکترونیک B2C می‌تواند هزینه‌ها را برای کسب‌وکارها کاهش دهد که سپس می‌تواند در قالب قیمت‌های پایین‌تر به مصرف‌کنندگان منتقل شود.

جمع‌آوری داده‌ها:

• تجارت الکترونیک B2C به کسب‌وکارها این امکان را می‌دهد تا داده‌های ارزشمندی در مورد رفتار مصرف‌کننده، ترجیحات و الگوهای خرید جمع‌آوری کنند. از این داده ها می توان برای بهبود محصولات، خدمات و استراتژی های بازاریابی استفاده کرد.

شخصی سازی:

• تجارت الکترونیک B2C به مشاغل اجازه می دهد تا تجربه خرید را برای هر مشتری شخصی سازی کنند. این کار را می‌توان با ارائه توصیه‌ها، تخفیف‌ها و پیشنهادات متناسب با اولویت‌های فردی و سابقه خرید قبلی انجام داد.

اثبات اجتماعی:

• تجارت الکترونیک B2C به مصرف کنندگان این امکان را می دهد تا تجربیات و بررسی های خود را در مورد محصولات یا خدمات به راحتی با دیگران به اشتراک بگذارند. این اثبات اجتماعی می تواند بر تصمیمات خرید مشتریان بالقوه تأثیر بگذارد.

به طور کلی، مدل کسب و کار الکترونیکی B2C مزایای متعددی را هم برای کسب و کارها و هم برای مصرف کنندگان ارائه می دهد و آن را به یک انتخاب محبوب برای تجارت آنلاین تبدیل می کند.

مدل کسب و کار الکترونیکی (B2B) 

مدل کسب و کار الکترونیکی (B2B) نوعی تجارت الکترونیکی است که در آن کسب و کارها با سایر مشاغل از طریق اینترنت مبادلات خود را انجام می دهند. این مدل با سایر مدل های کسب و کار الکترونیکی از چندین جهت متفاوت است.

مشتریان:

• در مدل B2B، مشتریان به جای مصرف کنندگان منفرد، مشاغل دیگر هستند. این بدان معنی است که محصولات و خدمات ارائه شده معمولاً پیچیده تر و تخصصی تر هستند و معاملات اغلب در مقیاس بزرگتر هستند.

تراکنش‌ها:

• معاملات B2B معمولاً پیچیده‌تر هستند و طرف‌های بیشتری را نسبت به تراکنش‌های مصرف‌کننده درگیر می‌کنند. این به این دلیل است که کسب‌وکارها اغلب سطوح مختلفی از تصمیم‌گیری دارند و محصولات و خدمات خریداری شده ممکن است نیاز به سفارشی‌سازی یا ادغام با سیستم‌های موجود داشته باشند.

فناوری:

• فناوری مورد استفاده در تجارت الکترونیک B2B اغلب پیچیده تر از فناوری مورد استفاده در تجارت الکترونیک مصرف کننده است. این به این دلیل است که تراکنش‌های B2B اغلب به تبادل امن داده، مدیریت سفارشات پیچیده و ادغام با سیستم‌های برنامه‌ریزی منابع سازمانی (ERP) نیاز دارند.

با وجود این تفاوت ها، مدل کسب و کار الکترونیک B2B شباهت های زیادی با سایر مدل های کسب و کار الکترونیکی دارد. به عنوان مثال، هر دو تجارت الکترونیک B2B و B2C از اینترنت برای دسترسی به مشتریان خود و انجام معاملات استفاده می کنند. علاوه بر این، هر دو نوع کسب و کار می توانند از استفاده از تجارت الکترونیک برای بهبود کارایی، کاهش هزینه ها و گسترش دامنه خود بهره مند شوند.

کسب و کار الکترونیکی در مقابل تجارت الکترونیکی: شباهت‌ها و تفاوت‌ها

فرض کنید می‌خواهید یک لیوان قهوه بخرید. در دو حالت می‌توانید این کار را انجام دهید:

1. به صورت حضوری به یک کافی‌شاپ می‌روید، قهوه را سفارش می‌دهید، پولش را پرداخت می‌کنید و از آن لذت می‌برید.
2. از طریق اپلیکیشن موبایلی یک کافی‌شاپ، قهوه را سفارش می‌دهید، هزینه آن را به صورت آنلاین پرداخت می‌کنید و منتظر می‌مانید تا دم در منزل‌تان تحویل داده شود.

در حالت اول، شما به روش سنتی تجارت کرده‌اید؛ در حالی که در حالت دوم، از طریق تجارت الکترونیکی خرید خود را انجام داده‌اید.

اما تجارت الکترونیکی فقط به خرید و فروش آنلاین کالا محدود نمی‌شود. هر کسب و کاری که از طریق اینترنت فعالیت کند، در دسته کسب و کار الکترونیکی قرار می‌گیرد.

به عبارت دیگر، تجارت الکترونیکی زیرمجموعه‌ای از کسب و کار الکترونیکی است.

برای درک بهتر این موضوع، به مثال‌های زیر دقت کنید:

کسب و کار الکترونیکی:

• یک فروشگاه اینترنتی که لباس می‌فروشد.
• یک بانک که خدمات بانکی را به صورت آنلاین ارائه می‌دهد.
• یک شرکت آموزشی که دوره‌های آنلاین برگزار می‌کند.

تجارت الکترونیکی:

• خرید لباس از طریق وب‌سایت فروشگاه.
• انتقال پول به صورت آنلاین از طریق وب‌سایت بانک.
• شرکت در یک دوره آموزشی آنلاین.

شباهت‌ها:

• هر دو از اینترنت برای انجام فعالیت‌های خود استفاده می‌کنند.
• هر دو می‌توانند شامل خرید و فروش کالا و خدمات باشند.
• هر دو به دنبال ارائه خدمات به مشتریان هستند.

تفاوت‌ها:

• دامنه: کسب و کار الکترونیکی دامنه وسیع‌تری دارد و شامل فعالیت‌هایی مانند بازاریابی، تبلیغات، خدمات مشتریان و غیره نیز می‌شود. در حالی که تجارت الکترونیکی فقط به خرید و فروش آنلاین کالا و خدمات محدود می‌شود.
• هدف: هدف نهایی کسب و کار الکترونیکی، ایجاد سود و منفعت است. در حالی که تجارت الکترونیکی فقط به عنوان ابزاری برای رسیدن به این هدف استفاده می‌شود.
• فناوری: کسب و کار الکترونیکی ممکن است از طیف وسیع‌تری از فناوری‌ها مانند وب‌سایت، اپلیکیشن موبایل، شبکه‌های اجتماعی و غیره استفاده کند. در حالی که تجارت الکترونیکی عمدتاً از طریق وب‌سایت یا اپلیکیشن موبایل انجام می‌شود.

کدام یک برای من مناسب‌تر است؟

اگر به دنبال راه‌اندازی یک کسب و کار هستید که به طور کامل از طریق اینترنت انجام شود، تجارت الکترونیکی گزینه مناسبی برای شما است. اما اگر می‌خواهید فعالیت‌های خود را به صورت آنلاین و آفلاین گسترش دهید، راه‌اندازی یک کسب و کار الکترونیکی انتخاب بهتری خواهد بود.

در نهایت، انتخاب بین کسب و کار الکترونیکی و تجارت الکترونیکی به اهداف، منابع و نوع فعالیتی که می‌خواهید انجام دهید، بستگی دارد.